De Coq hoogspanningsverdeling uit de fabriek Puttershoek is in z’n geheel overgebracht en opgesteld in de oude machinekamer van de fabriek Dinteloord bij de verzameling Historische Erfgoed Suiker Unie.
Op 22 juli 1916 is NV Electro-apparatenfabrieken “Systeem Coq”, te Utrecht opgericht door de Nederlandse ir. H.A. Hidde Nijland. Deze fabriek heeft in de beginjaren van de 20e eeuw schakelapparatuur voor hoogspanning ontwikkeld. Zo is in deze Nederlandse fabriek een compacte hoogspanninginstallatie ontwikkeld en gebouwd. Deze verdeelinstallaties zijn wereldwijd toegepast en worden tot op heden nog steeds gebruikt.
In 1962 is in de Suikerfabriek Puttershoek ook een Coq HS verdeling met geplaatst toen daar de eerste Smit hoogspanningsgenerator (12.500 volt, 5.000 KW) werd geïnstalleerd. In 1972 is de genoemde installatie met 6 velden uitgebreid toen de 2e Elin hoogspanningsgenerator (12.500 volt, 10.000KW) zijn intrede deed. De complete installatie zo deze nu in de voormalige machinekamer in Dinteloord staat is tot en met de sluiting van de fabriek Puttershoek in 2004 in bedrijf geweest.
Opbouw van de installatie:
Het onderste deel van de installatie bestaat uit 2 naast elkaar gelegen gescheiden railcompartimenten met daarin, de met coqolite geïsoleerde, koperen railsystemen. Deze “railkokers” lengte ca 15 meter, waren geheel gevuld met isolatieolie (ca 2.000 liter per compartiment) welke diende voor koeling en isolatie.
Deze gescheiden railsystemen kunnen door middel van koppelschakelaars in 3 separate railsystemen of tot één gekoppeld railsysteem geschakeld kan worden. Het voorste railsysteem is d.m.v. perspexplaten voor de bezoeker zichtbaar gemaakt. Bovenop deze railcompartimenten zijn de schakelaars voor de afgaande en inkomende groepen (velden genoemd) gemonteerd.
Deze velden bestaan steeds uit een keuzeschakelaar en een vermogensschakelaar. De keuzeschakelaar maakt het mogelijk om handmatig een keuze te maken op welk railsysteem de afgaande of inkomende groep geschakeld wordt.
Met de vermogensschakelaar, waarin ook de beveiligingen zijn opgenomen, wordt de groep (transformator of onderstation) in of uitgeschakeld. Net als in de railcompartimenten zijn ook hier alle actieve-(onderspanningstaande) delen geïsoleerd met coqolite. Alle installatiedelen zoals: keuzeschakelaar, vermogensschakelaar, meetvelden, railcompartiment zijn gecompartimenteerd (uniek voor “systeem Coq”) uitgevoerd.
De compartimenten hebben via doorvoerisolatoren verbinding met elkaar. Dit heeft als grote voordeel dat een defect tot één compartiment beperkt blijft en reparatie meestal kan worden uitgevoerd terwijl de rest van de installatie in bedrijf blijft.
De opgestelde Coq installatie werd in Puttershoek gevoed door 2 stuks turbogeneratoren met een gezamenlijk vermogen van 15.000KW bij een spanning van 12.500 volt en de ENECO voeding met een vermogen van 4.500 KW. Op dit moment is de batterij spanningsloos.
Enkele technische gegevens:
- Bouwjaar 1962 / 1972
- Type installatie Coq O- ¼ – 10
- O staat voor olie
- ¼ staat voor ¼ deel extra breedte 337,5 mm i.p.v. 300 mm
- 10 staat voor 10 KV (t.o.v. sterpunt)
- Spanning maximaal 15.000 Volt,
- Kortsluitvermogen 250 MVA/10KV
- Afgaande velden 400/600 ampère
- Olie inhoud totale installatie ca 7.500 liter
- Rail compartimenten installatie ca 4.000 liter
- Schakelaars, en meetvelden totaal ca 3.500 liter
- Totale gewicht van de installatie incl. olie 25.000 kg
Kijk hier voor meer informatie over de werking van de Coq batterij.
Coqolite
Coqolite is een isolatiemateriaal gemaakt van in kunsthars gedrenkt papier dat onder hoge druk in de gewenste vorm werd gewikkeld om daarna in een oven te worden uitgehard.
Dit isolatie materiaal werd in de eigen fabriek aan de Kanaalweg te Utrecht gefabriceerd. Daar het materiaal enigszins hygroscopisch is moet het geconditioneerd of ondergedompeld in isoleerolie bewaard worden. Alle spanningvoerende delen (actieve delen) in de Coq-installatie zijn met coqolite bekleed. Het isolatiemateriaal vormt als het ware een minutieus uitgekiend bouwpakket van coqolite onderdelen (buizen, ringen, plaatjes, schroeven etc.,) van verschillende afmetingen om zo de uit vele losse componenten bestaande HS installatie volledig de kunnen isoleren met coqolite. De gehele installatie is vervolgens afgevuld met isoleerolie (Shell Diala B) deze olie dient als koeling, isolatie en bescherming tegen indringend vocht.